Κριτική του βιβλίου “Αλά Μπρατσέτα” της Ιωάννας Πιτσιλλή από τον δημοσιογράφο Ανδρέα Κούνιο
Ο δημοσιογράφος Ανδρέας Κούνιος γράφει στην εφημερίδα “Αλήθεια” για το βιβλίο της συγγραφέως μας Ιωάννας Πιτσιλλή.
“Η αφηγηματική καθαρότητα, το βάθος και η πυκνότητα της γραφής, ο γλωσσικός πλούτος, οι ξεχωριστές μεταφορές και παρομοιώσεις και, ασφαλώς, οι αληθοφανείς μέχρι το μεδούλι, ιστορίες χαρακτηρίζουν αυτή την εξαιρετική συλλογή αφηγημάτων τα οποία δημιουργούν αναγνωστική ευωχία και ικανοποιούν όλα τα γούστα. Η Ιωάννα Πιτσιλλή, με το χαρακτηριστικό λογοτεχνικό της ύφος, εμπνέεται και γράφει και ξεδιπλώνει 20 διηγήματα που στάζουν ειλικρίνεια από παντού ενώ, την ίδια στιγμή, ένας συναισθηματικός χείμαρρος, ζεστός και ορμητικός, μας κυκλώνει.
Οι ήρωες και οι ηρωίδες της συγγραφέως είναι, στην πλειονότητά τους, λεηλατημένοι, κουρασμένοι, ποδοπατημένοι από τις ανάγκες, φυλακισμένοι σε ανεκπλήρωτα όνειρα, ή ακόμα και σε όνειρα που εκπληρώθηκαν και, από κάποιο σημείο και μετά, παίρνουν μορφή εφιάλτη, κουράστηκαν με την δυσβάσταχτη καθημερινότητά τους, ή όπως οι ναυαγοί , αρπάζονται από τα μαλλιά τους, να φτάσουν στην στεριά, να ψελλίσουν, σ’ αγαπώ, να ακούσουν σ ’αγαπώ, να το φορέσουν κατάσαρκα, για να μην πουντιάσουν από το κρύο.
Κείμενα μελαγχολικά που, όμως, χάρη στην ευστροφία της Ιωάννας Πιτσιλλή, χαμογελάνε, ξεχύνονται στο σκοτάδι σαν λάμψεις ελπίδας και αισιοδοξίας, ανεβαίνουν, τελικά, στο καράβι, ως τουρίστες, παρότι θα επιθυμούσαν διακαώς να κρατάνε το τιμόνι, πίνουν μονορούφι, σαν διψασμένοι αιώνες, τις δυσκολίες και τις αναποδιές της ζωής, θυμούνται, ρεμβάζουν, αγναντεύουν, συνομιλούν έντιμα, με τους εαυτούς τους, απορρίπτουν τις κοινωνικές συμβάσεις, έστω κι αν, θεωρητικά, τις ανέχονται, δοκιμάζουν να δραπετεύσουν και, προπάντων, να αποδράσουν, κλαίνε, γελάνε, κλαίνε γελώντας και γελάνε κλαίγοντας και είναι, βλέπετε, κι αυτή η ξεχαρβαλωμένη καρότσα που θυμίζει με τραγικότητα το ελεεινό ’74: την εισβολή, τον ξεριζωμό, το αντίσκηνο, τη βροχή που πέφτει, σαν ριπή πολυβόλου, στα πρόσωπα.
Γλυκόπικρα στιγμιότυπα, δοσμένα με την τρυφερότητα της Ιωάννας Πιτσιλλή, χαραγμένα με το γυαλί της αλήθειας η οποία, όπως πιστεύω, σε μερικά σημεία φλερτάρει, κομψά και διακριτικά, με τη μυθοπλασία αλλά, ας το σκεφτούμε καλύτερα : τι άλλο από μυθοπλασία είναι η καθημερινότητά μας, όπου τα απρόοπτα εμφανίζονται με ασύλληπτη ταχύτητα και συχνότητα;
Και, ναι, όπως διαβάζουμε στο οπισθόφυλλο του βιβλίου, η αγάπη μοιάζει με μπαλόνι. Δίχως αγάπη δεν πάμε πουθενά, ούτε καν στο απέναντι πεζοδρόμιο. Η αγάπη προς τους γεννήτορες, η αγάπη προς τη φύση, η αγάπη προς τον πολιτισμό, η αγάπη προς τον συνάνθρωπο, η αγάπη προς εκείνους που μας έδωσαν το φιλί της ζωής, η αγάπη προς εκείνους που μας έδωσαν το φιλί της προδοσίας, η αγάπη προς τις φθαρμένες παντόφλες που αφηγούνται, καθώς σέρνονται στο πάτωμα, τις διαδρομές και τις περιπέτειές τους.
Όσο κράτησε η ανάγνωση των 20 διηγημάτων της συλλογής, στα αυτιά μου αντηχούσαν οι στίχοι του Νότη Περγιάλη: Γκρεμισμένα σπίτια μέσα στο σκοτάδι, έτσι είν’η ζωή μας μεσημέρι βράδυ, αισθαντικοί και μελωδικοί, με τη φωνή του Γιάννη Πουλόπουλου όπου, όμως, το ρεφρέν ακτινοβολεί σαν μαθήτρια στο πρώτο το της ραντεβού: Μην ζητάς κορίτσι μου ένα κορδελάκι, από τα ερείπια φτιάχνω ένα σπιτάκι. Σαν και αυτό που έφτιαξε η Ιωάννα…”
Ανδρέας Κούνιος,
Αλήθεια, 17 Ιανουαρίου 2020